PCI Express چیست ؟

مطمئناً اگر با اجزای کامپیوتر آشنایی داشته باشید با اسلات PCIe نیز آشنا هستید. PCI Express درگاهی است که برای اتصال کارت ها و ماژول های مختلف از آن استفاده می کنند و دارای سرعت های مختلفی می باشد. در این مقاله به معرفی PCI Express و نسل های مختلف آن می پردازیم.

اسلات PCIe چیست؟

PCI Express مخفف کلمه Peripheral Component Interconnect Express به اختصار (PCIe) است و استانداردی برای اتصال سریع تجهیزات جانبی می باشد. هر مادربوردی دارای تعدادی درگاه PCIe است که می توان از آن برای اتصال کارت گرافیک، کارت RAID، کارت Wi-Fi و یا SSD استفاده کرد. نوع شیار PCIe بستگی به مادربوردی دارد که تهیه کرده اید.

هر اسلات PCIe را با مسیر ارتباطی یا همان Lane می توان پیکر بندی کرد درگاه های PCIe دارای مشخصات فیزیکی متفاوتی هستند که به صورت ضریبی از عدد چهار یعنی X16 ،X8 ،X4، X1 و X32 عرضه‌ شده‌اند. عدد پس از x نمایانگر تعداد لاین‌ها در هر شیار است. پهنای باند در هر نسل نسبت به نسل قبلی، دو برابر شده است.

یک شیار PCIe x1 شامل یک لاین انتقال داده است که می‌تواند اطلاعات را با سرعت یک بیت بر سیکل انتقال دهد.

پیشنهاد مطالعه: رایزر کارت گرافیک چیست ؟

این استاندارد به انواع بیت های سیستم های سخت افزاری اجازه می دهد تا با مادربرد یا بخش های دیگر سیستم شما با سرعت بالایی ارتباط برقرار کنند. مانند بسیاری از موارد دیگر، در این مورد هم هر چه تعداد بالاتر برود، اتصال سریع تر خواهد شد.

نسل های مختلف PCI Express

PCI Express 1.0

در سال 2003 اولین نسل از PCIe با نام PCIe 1.0a با پهنای باند 250 مگابایت در ثانیه و سرعت انتقال 2.5 گیگاترنسفر در هر ثانیه معرفی شد.
در سال 2005 اصلاحیه ای روی نسخه PCIe 1.0a صورت گرفت و با نام PCIe 1.1 و با همان پهنای باند معرفی شد.

PCI Express 2.0

در سال 2007 نسخه دوم PCIe یعنی PCIe 2.0 با پهنای باند دو برابر نسخه اول یعنی 500 مگابایت در ثانیه معرفی شد. در سال 2009، نسخه اصلاح شده یعنی PCIe 2.1 معرفی شد که در آن بسیاری از مشکلات برطرف و امکاناتی نیز به آن اضافه شده بود اما سرعت تغییری نکرده بود.

PCI Express 3.0

در سال 2010 نسخه سوم یعنی PCIe 3.0 معرفی شد که تحول بزرگی در گسترش پهنای باند PCI Express بود نسخه ۳ دارای ۸ گیگاترنسفر بر ثانیه سرعت انتقال می باشد.

PCI Express 4.0

PCIe 4.0 در سال 2017 شروع به کار کرد و با پهنای باند 64 گیگابایت در ثانیه ارائه شد. با این حال، پیاده سازی و اجرای این استاندارد بر روی ماژول های سخت افزاری بسیار دیرتر صورت گرفت.
این استاندارد در اصل برای سرورهای تجاری در دسترس بود اما با عرضه‌ی SSDهای جدید در سال 2019، برای استفاده در SSDها نیز آماده شد.

PCI Express 5.0

این استاندارد در سال 2019 ارائه شد این استاندارد میزان ظرفیت خروجی را به 128 گیگابایت در ثانیه رسانده است.
PCIe 5.0 بیشتر برای پردازش‌های سنگین که نیاز به انتقال داده با حجم بالا دارند استفاده می شود. از خصوصیات آن می توان به سازگاری با نسل های قبلی اشاره کرد.
نسل پنجم برای نیازهای با کارایی بالاتر مثل پردازنده‌های گرافیکی مخصوص عملیات هوش مصنوعی و کاربردهای شبکه‌ای کاربرد دارد. بنابراین از PCIe 5.0 بیشتر در دیتاسنترها، شبکه‌ها و محیط‌های تجاری محاسبات سریع (HPC) مورد استفاده قرار می گیرد.

PCI Express 6.0

PCIe 6.0 در سال 2021 معرفی شد. این نسل ظرفیت نسل قبل خود را مجدد به دو برابر و معادل 256GB/s افزایش داده است و همچنین قابلیت سازگاری با نسل قبل را نیز دارد.
PCIe 6.0 نیز پهنای باند PCIe 5.0 را دو برابر کرده و 256 گیگابایت در ثانیه را البته با همان تعداد حداکثر مسیرهای قبلی یعنی 16، ارائه کرده است. پیش‌بینی می‌شود این نسل هم با نسل‌های قبلی سازگاری کامل داشته باشد.

کلام پایانی

اسلات‌های ‌کامپیوتر مرتبا در حال تغییر و به روز رسانی هستند بنابراین شما همواره باید اطلاعات خود را در مورد مادربردها به روز کنید. این نکته را در نظر داشته باشید که نوع شیار PCIe بستگی به مادربوردی دارد که تهیه کرده اید.

در این مطلب به معرفی PCI Express و نسل های آن پرداختیم از این که ما را تا انتها همراهی کردید، صمیمانه سپاس گزاریم.